Op 10 november 2023 sprak de Hoge Raad zich uit over de vraag of de Nederlandse vergoedingsregels voor de kosten van gezondheidszorg, en het zogenoemde ‘hinderpaalcriterium’ in het bijzonder, in overeenstemming zijn met de in 2011 aangenomen Patiëntenrichtlijn. De discussie over deze vraag speelt al langere tijd. Vóór het arrest van de Hoge Raad hadden meerdere auteurs zich al uitgelaten over deze vraag. Zij waren nagenoeg unaniem van mening dat het hinderpaalcriterium niet door de EU-rechtelijke beugel kan. De Hoge Raad kwam echter tot de conclusie dat de Nederlandse regels, in ieder geval in de onderhavige zaak, wel aan de eisen van de Patiëntenrichtlijn voldoen en zag geen noodzaak om prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie te stellen. Deze bijdrage analyseert het arrest van de Hoge Raad en laat zien dat het arrest de spanning tussen het Nederlandse stelsel en het EU-recht niet weg heeft genomen. Verwijzing naar het Hof van Justitie was wel degelijk wenselijk geweest.

HR 10 november 2023, ECLI:NL:HR:2023:1528.

Eind november 2023 oordeelde de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State dat de Nederlandse beperkte toegang tot de arbeidsmarkt voor asielzoekers afbreuk doet aan het doel en nuttig effect van de Europese Opvangrichtlijn. In deze bijdrage bespreken de auteurs, die nauw betrokken waren bij deze rechtsontwikkeling, een overzicht van de geschiedenis van het tot 24 weken per jaar beperkte recht op toegang tot de arbeidsmarkt van asielzoekers, wat er aan het oordeel van de Afdeling voorafging, hoe de Afdeling de kwestie uiteindelijk beoordeelde, en wat nog te gebeuren staat om effectieve toegang tot de arbeidsmarkt voor asielzoekers te garanderen.

Het voorkómen van straffeloosheid is een van de doelen van het strafrecht. Het wordt ook met regelmaat genoemd in de rechtspraak van het Hof van Justitie in zaken over overlevering tussen lidstaten van verdachte of veroordeelde personen op basis van een Europees aanhoudingsbevel of over uitlevering aan een derde land. Deze bijdrage omvat een beknopte analyse van deze rechtspraak en gaat in op de vraag op welke manier het Hof van Justitie het voorkómen van straffeloosheid laat meewegen bij de uitlegging van het kaderbesluit EAB en artikel 18 en 21 VWEU.