SOSYAL ANTROPOLOJİ YAKLAŞIMLARINA GÖRE KAZAKLARDA AKRABALIK KAVRAMI.

Each society has accumulated a certain experience acquired throughout history in the social, economic, political, military and cultural (written, oral, material, spiritual) dimensions. The concept of kinship and relationships are also among the main elements of this accumulation. This is because the concept and relationships of relatives and kinship are directly related to the family, which is the cornerstone of society. The fact that people's lifestyles are different directly affects the perception and understanding of societies. So until 20th century, the perception and philosophy of life of the Kazakh society that lived a nomadic life may differ from other societies that live in an established way. Since there is no place for an individual and ego-oriented way of life in the life of a nomadic tribe intertwined with nature, the existence of an individual depends on neighbors, relatives and close people and can exist with them. For this reason, each member of society occupies an important position in terms of physical, intellectual, political, economic and military aspects for Kazakhs in their migration to the summer pasture and winter pasture, war and social activities. Researchers who study Kazakh history, traditions and customs, language and beliefs cannot fail to mention the Kazakh family, kinship structure and relationships. Thus, the concept of kinship and relationships among Kazakhs can be considered from the point of view of many disciplines. In ethnolinguistic and socio-cultural studies, various studies have been conducted on the sphere of kinship and its meaning, understanding, and stereotypes. In particular, questions such as related names, classification, or kinship classification have often been the subject of research and investigation. In these studies, we see that the classification of kinship in Kazakh culture and related names assigned to persons belonging to each category, their structure and functions are considered. Some ethnolinguistic, sociocultural/ethno-cultural, and ethnographic studies have discussed specific issues such as the fact that Kazakhs should know seven kedds from the father of each Kazakh consisting of three tribes (juz), and the prohibition of marriage among relatives by fathers up to seven generations. Strong family and kinship relations of the Turks are one of the features that distinguish them from many people. Like all Turkish noble people, Kazakhs are bound by great and strong family ties. However, some situations, such as Kazakhs' knowledge of seven predecessors, the prohibition of marriage between seven generations by their father, their preference to establish ties with distant and foreign families, and some situations, such as kurdastyk (peer), make the relationship and concept of Kazakhs somewhat different from other Turkish communities. Our aim in our article is to describe this system within the framework of some approaches in social anthropology by defining the family, kinship system, concept and boundaries in Kazakh society rather than the names of Kazakh relatives. At the same time until the 21st century concepts such as tuwıs-tuwıskan, ağayın-tuwıs, ağayın-anju, kurdas, atdas, kındık şeşe and otbası, which we think can help in studying the foundation of the Kazakh society, which has maintained its national identity and continued to exist on the basis of traditions, will also be mentioned. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Her toplumun tarih boyunca sosyal, ekonomik, siyasi, askeri ve kültürel (yazılı, sözlü, maddi, manevi) boyutta edindiği birtakım tecrübe birikimi vardır. Akrabalık kavramı ve ilişkileri de bu birikimin temel öğelerinden biridir. Çünkü akraba ve akrabalık kavramı ve ilişkisi toplumun temel taşı olan aile ile doğrudan bağlantılıdır. İnsanların yaşam tarzlarının farklı olması toplumların algı ve anlayışına doğrudan etki etmektedir. Bu yüzden 20. yüzyıla kadar göçebe hayatı yaşayan Kazak toplumunun algısı ve hayat felsefesi yerleşik şekilde yaşayan diğer toplumlara göre farklı olabilir. Doğa ile iç içe olan konargöçer yaşam tarzında, bireysel ve ego merkezli bir hayat tarzına yer olmadığından bireyin varlığı komşu, akraba ve yakınlarına bağlıdırve onlar ile varlığını sürdürebilir. Bu nedenle Kazaklar için yayla ve kışlak göçlerinde, savaş durumunda ve diğer sosyal etkinliklerinde toplumun her bir üyesinin fiziksel, düşünsel, siyasi, ekonomikve askeri açılardan önemli konumu olmuştur. Kazak tarihini, gelenek ve örf âdetlerini, dilini ve inancını inceleyen araştırmacılar Kazak ailesi, akrabalık yapısı ve ilişkilerine değinmeden geçemezler. Dolayısıyla Kazaklarda akrabalık kavramı ve ilişkileri birçok bilim dalı açısından incelenebilir. Etno-linguistik ve sosyo-kültürel çalışmalarda akrabalığın kapsadığı alan ve taşıdığı anlamı, anlayışı ve kalıplaşması konusunda çeşitli araştırmalar yapılmıştır. Özellikle akrabalık isimleri, akrabalığın sınıflandırılması yada derecelendirilmesi gibi konular sık sık inceleme ve araştırma konusuolmuştur. Bu çalışmalarda Kazak kültüründe akrabalığın üç kategoride sınıflandırıldığını veher kategoriye mensup bireylere verilen akrabalık adlarıyla onların yapı ve işlevinin incelendiğini görebiliriz. Bazı etno-linguistik, sosyo-kültürel/etno-kültürel ve etnografik araştırmalarda Kazakların üç boydan (jüzden) oluşup her Kazak'ın baba tarafından yedi ceddini bilmesi gerektiği ve yedi kuşağa kadar baba tarafından evlilik yapmanınyasak olmasıgibi özgül konular ele alınmıştır. Türklerde aile ve akrabalık ilişkilerinin güçlü olması onları birçok ulustan ayrıcalıklı kılan özelliklerden biridir. Bütün Türk soylu halklarda olduğu gibi Kazaklarda geniş ve güçlü bir aileye ve akrabalık bağına sahiptirler. Ancak, Kazakların yedi atasınıbilmesi, baba tarafından yedi kuşak arasında evlilik yasağı olması, dünürlük bağlarını uzak ve yabancı aileler ve boylar ile kurmayı tercih etmeleri, kurdastık, süyek jangırtuvgibi bazı durumlar Kazakların akrabalık ilişkisini ve kavramını diğer Türk topluluklardan biraz farklı kılmaktadır.Yazımızda amacımız Kazak akraba adlarından çok, Kazak toplumunda aile, akrabalık sistemi, kavramı ve sınırlarını tanımlayarak, bu sistemisosyal antropolojideki bazı yaklaşımlar çerçevesinde anlatmaktır. Aynı zamanda 21.yüzyıla kadar gelenekleri temelinde ulusal kimliğini koruyup varlığını sürdüren Kazak toplumunun temel taşı olan aile ve akrabalık kurumunu incelemede yardımcı olabileceğini düşündüğümüz tuvıs-tuvıskan, ağayın-tuvıs, ağayın-anju, kurdas,attas, kındık şeşe veotbasıgibi bazı kavramlara da değinilecektir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]