ABD'nin Azerbaycan İlişkilerine Etki Eden Parametreler. (Turkish)

The collapse of the USSR in 1991 signified the end of the Cold War period, during which world security was secured and no hot wars were waged between the two opposing camps. Gaining independence of 15 autonomous republics forming the USSR in 1991 first created a "power vacuum" in the Eurasian region and later eliminated the "balance" factor. The almost "indispensable" position of Azerbaijan for the US and other countries in the region leads regional and global powers towards formulating "Baku-centered" policies. One attribute of Baku that makes it almost "a center of attraction" -- hyperbolically -- is its rich hydrocarbon resources and explorable reserve potentials. Azerbaijan struggled, on one hand, to preserve/maintain its independence after the oppressive USSR and failed to avoid the conflicts of interest of regional/global powers over Baku, on the other, for which it paid and is still paying a heavy price with the occupation of a twenty percent of its lands. As for the US's priorities in foreign policy: One of the main objectives of US foreign policy has been to maintain the security of Western, chiefly US, capital which largely invests in the energy sector. The US support in Afghanistan for Taliban in the 1990s for this purpose exemplifies non-selective attitude of the US in its methods used to achieve its goals. The US may conjuncturally overlook the Western values it continuously asserts, such as "human rights" and "democracy", and not hesitate to employ the realist theory, instead of idealist theory, to gain its ends The US similarly formulated a policy in accordance with its interests concerning the democratic developments in US and Azerbaijan, which could be exemplified by all general elections in Azerbaijan from its independence up until 2008 and the claims that the presidential elections were rigged, to which the US and the West did not (properly) reacted. It is impossible to analyze the US's Azerbaijan policy independently from the regional powers, one of which is Iran. Our study examines this subject in detail due to its importance for global security. Iran is located where the roads to the Middle Asia and Caucasus, the most important hydrocarbon centers in the region after the Middle East, meet. Another sign of the country's importance is its control over "the Strait of Hormuz", the windpipe -- hyperbolically -- of the West's energy source. Furthermore, the country ranks the third among other countries with its oil reserves and the second after Russia with its natural gas reserves and its capacity to influence global energy balance particularly among European countries by its possible cooperation with Russia to transport this resource to global markets has concerned the West and particularly the US. Azerbaijan is a neighbor to Iran, one of the countries described by the US as "the Evil Triangle" with an insistent policy of nuclear armament, which has occupied the global agenda and in this context, the US policy for Baku and Tehran gains significance. The events of 9/11-- so to speak -- gave impetus to US-Iran relations in a negative manner. After this date, the US has categorized the countries of the world in two groups: 1. Threatening and 2. Friendly countries. In particular, the view has gained influence that the US made Iran a target country by the "Bush Doctrine". Similarly, the North Korean "nuclear test" in May 2009 raised concerns about security throughout the world and chiefly in the US and turned attentions again towards Iran, which seek to acquire nuclear arms, and US-Iran relations. Rather than a synthesis of what is already known within this context, our study aims to offer a new, though not entirely new, perspective about US-Iran relations in terms of "acquirement of nuclear arms", in particular, which it attempts to evaluate in the context of US-Azerbaijan relations.… [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin 1991'deki çöküğü, dünya güvenliğinin güvencede olduğu; iki kutup arasında sıcak çatığmaların yağanmadığı Soğuk Savağ döneminin bitmesi anlamına geliyordu. SSCB'yi oluğturan 15 özerk cumhuriyetin 1991 yılında bağımsızlığına kavuğması Avrasya bölgesinde önce bir "güç boğluğu"na neden olmuğ; ardından da "denge" unsurunu ortadan kaldırmığtır. Güney Kafkasya bölgesinde yer alan Azerbaycan da aynı dönemde bağımsız olmuğ; zengin hidrokarbon kaynaklarıyla küresel/bölgesel güçlerin dikkatini üzerine çekmiğtir. Azerbaycan bir yandan baskıcı SSCB'nin ardından bağımsızlığını koruma/sürekliliğini sağlama mücadelesine girmiğ, diğer yandan da bölgesel/küresel güçlerin Bakü toprakları üzerindeki çıkar çatığmalarından kendini kurtaramamığ; bunu da ülkesinin yüzde yirmisinin iğgali ile ağır ödemiğtir/ödemektedir. ABD'nin genel anlamda dığ politikada öncelikleri: ABD dığ politikasının temel hedeflerinden biri ağırlıklı olmak üzere enerji alanında yatırım yapan bağta ABD olmak üzere Batı sermayesinin güvenliğini sağlamak olmuğtur. ABD'nin bir bağka ülke olan Afganistan'da bu amaca ulağmak için Taliban'ı 1990'larda desteklemesi de bu ülkenin hedefine ulağmak için yöntem konusunda seçici olmadığına iliğkin bir örnektir. ABD, konjontür gereği sürekli dile getirdiği "insan hakları", "demokrasi" gibi batı değerlerini göz ardı edebilmekte; amaca ulağmak için de idealizm teorisinden ziyade realizm teorisini tereddüt etmeden kullanabilmektedir Bu çalığmada ABD'nin Bakü siyaseti (1991-2009) analiz edilmiğtir. ABD, 1991 sonrası dünyada "tek kutupluluğa" giden denge mücadelesinde küresel üstünlüğünü pekiğtirmek için, jeopolitik teorilere göre dünya üzerinde hâkimiyet kurabilmek için jeostratejik/politik bir öneme sahip olan Avrasya'ya yönelmiğtir. Aynı bölgede yer alan, sözü edilen "tek kutupluluğa" karğı çıkan ve tedbir olarak da örgütlenen Rusya Federasyonu, &CCEDıL;in ve Iran bu bağlamda değerlendirilecektir. &CCEDıL;alığmamızda ABD -- Azerbaycan arasındaki iliğkilere etki eden parametreler analiz edilecek; buna paralel olarak ABD ile Rusya, &CCEDıL;in ve Iran arasındaki siyasal iliğkiler ön plana çıkarılacak; okuyucuya bilinenlerin sentezinden ziyade, yeni olmasa da değiğik bir bakığ açısı sunulmaya çalığılacak; özellikle güvenlik alanında geleceğe yönelik değerlendirmelerde bulunulacak ve Washington'un Bakü siyaseti bu bağlamda incelenecektir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Selcuk University Social Sciences Institute Journal is the property of Selcuk University Social Sciences Institute Journal and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)