Covid-19 Pandemi Döneminde Tüketicilerin Mental İyi Oluş Halinin Online Anlık Satın Alma Davranışına Etkisi

Teknolojinin son yıllardaki gelişimi ve internet kullanımının artmasıyla birlikte değişen dünyada, özellikle işletmeler ve insanlar açısından bu gelişmeler günlük hayatın bir parçası haline gelmiştir. Bunun yanında 2019 yılının aralık ayında ortaya çıkan Covid-19 pandemisi bu süreçte teknoloji ve internetin önemini bir kez daha ortaya koymuştur. Pandemi dönemi bireyin sosyal davranışlarının değişmesine sebep olmuş ve psikolojisini olumsuz yönde etkilemiştir. Bireyler, devletlerin almış olduğu önlemlerle birlikte sosyal hayatlarını kısıtlamak zorunda kalmışlardır. Hastalığa yakalanma korkusu taşıyan ve hastalığa yakalanan bireyler, tüketim davranışlarını yeniden şekillendirmişlerdir. Süreçte tüketiciler, temel ihtiyaçlar da dahil olmak üzere alışverişlerini online ortamda yapmak durumunda kalmışlardır. Bu çalışmada, Covid-19 pandemi sürecinde bireyin mental iyi oluş halinin algılanan fayda ve algılanan zevki ile online anlık satın alma davranışı üzerindeki etkileri incelenmektedir. Çalışma salgın sürecinde yürütüldüğü için online anket yöntemi kullanılarak 400 katılımcı ile yapılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS 25.0 ve AMOS 23.0 paket programları aracılığıyla analiz edilmiştir. Analiz sürecinde, demografik özelliklerin yorumlanmasından sonra ölçeklerin standart sapma değerleri, basıklık ve çarpıklık analizleri yapılmıştır. Modelin incelenmesi için AMOS programında doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Ayrıca uyum değerleri ve regresyon değerleri incelenmiş ve hipotez sonuçlarına ulaşılmıştır. Analizler sonucunda mental iyi oluşun online satın almaya doğrudan bir olumlu etkisinin olmadığı görülmüştür. Ayrıca mental iyi oluşun, algılanan fayda ve algılanan zevk üzerinde olumlu bir etkisinin olduğu belirlenmiştir. Algılanan zevk kavramının online anlık satın alma üzerinde olumlu bir etkisi bulunmaktadır. Algılanan faydanın ise online anlık satın alma üzerinde olumlu bir etkisi bulunmamaktadır. Araştırmanın sonuçları, online alışverişle ilgilenen firmaların salgın döneminde tüketici davranışlarını anlaması ve bu doğrultuda strateji geliştirmeleri açısından faydalı bilgiler sağlamaktadır.